Vitray sanat�, g�rsel y�n�yle sanatsal bir beceri ve yarat�c�l�k gerektirmektedir. Bu dekoratif par�alar�n geni� y�zeylerde sa�lam bir �ekilde durabilmesini sa�layan iyi m�hendislik hesaplamalar�na ihtiya� duymaktad�r.

Cam i�leme sanat� �zellikle Do�u Akdeniz'de �ok �nceleri biliniyordu. Roma ve ilk H�ristiyanl�k d�nemlerinde kullan�l�yordu. XII. y�zy�lda Roma sitili yerini Gotik tarza b�rakt�. Bu yeni mimari anlay��ta �at�n�n bir dizi kolon ve kiri� sistemine ta��tt�r�lmas� fazla a��rl�k ta��mayan duvarlarda daha �ok ve geni� pencere bo�luklar� b�rakmay� sa�lad�. B�ylece pencereleri �rtmek i�in renkli cam paneller kullan�lmaya ba�land�. Cam par�alar�n� birbirine tutturmak i�inde kur�un �ubuklar kullan�l�yordu. Vitray s�slemesi kiliselerde mozaik s�slemenin yerini ald� ve Vitray zanaatkarlar� zaman i�erisinde cam ve kur�un ile bir�ok farkl� teknikler geli�tirdiler.

Orta�a� d�neminde de s�rlama cam ile Vitray tekni�ine rastlamak m�mk�n. Muhte�em Vitray s�slemeleri 1200 ve 1236 y�llar�nda Chartres Katedralindeki 7000 m2 lik bir alan� kaplayan vitray s�slemesi orta�a� mimarisinin ve cam �st�ne yap�lan resim sanat�n�n en b�y�k ve en �nemli �rneklerindendir. Bu mimar� ba�ta Fransa olmak �zere Almanya, �ngiltere ve �talya �da ve t�m Avrupa'da ses getirdi. 1300'l� y�llarda Antonio da Pisa adl� �talyan "vitray" sanat�na ait ilk kitab� yazd�. Kitab�nda cam kesim teknikleri, cam�n renklendirilmesi, kur�un tekni�i anlat�l�yordu. Renkli camlar�n vitray yap�m�mda kullan�lmas� �sa'dan sonra ilk y�llara rastl�yor. Bu d�neme ait en eski �rnekler Ravenna'da �sa'dan sonra VI. Y�zy�lda ortaya ��kt�. Ancak ger�ek vitray sanat� en parlak d�nemi IX. ve X.Y�zy�llar aras�nda ya�ad�.

�lk bilinen cam kesim tekni�i �nceden cam �zerine tebe�ir ile �izilen desenin ucu �s�t�lm�� bir demir par�as� ile kesilmesi tekni�i idi. Kesim s�ras�nda cam so�umas� i�in su ile �slat�l�yor ve i�lem cam iyice k�r�lana kadar devam ediyordu. Daha sonra Vitray ustalar� daha k���k par�alar�n kolay kesilebilmesi ile k�k�rt tekni�i ile kesim yapmaya ba�lad�lar. Kesilen par�alar temizlenip kesim �ekline g�re yap��t�r�l�yordu.(Yap��t�rmada tutkal kullan�lm�yor.) Sonra cam�n �st�ne desen i�leniyordu. Bezeme bittikten sonra camlar kur�un i�ine g�m�l�yor. Yani H kesitindeki kur�un �ubuklar�n aras�na yerle�tiriliyor ve lehim ile kur�unlar kalaylanarak camlar sabitle�tiriliyordu.

Uzun y�llar parlak d�nem ya�ayan vitray sanat� zaman i�ersinde k�lt�rel ve sosyal nedenlerden dolay� eski �nemini kaybetmeye ba�lad�. Yeniden �nem kazand��� d�nem 19. yy. da Antonio da Pisa n�n kitab� �rnek al�narak vitray restorasyonlar� yap�ld� ve eski zanaatkarlar g�n �����na ��kart�ld�.

Vitray sanat�n�n yeniden do�u�u ilk olarak Fransa da ba�lad�. Ancak y�zy�l sonuna do�ru Almanya vitray sanat�n�n merkezi konumuna geldi. Bu d�nemde vitray sanat� �zellikle dini yap�lar�n d���nda saray ve malikanelerde, b�y�k konaklar�n kap�, pencere ve tavan s�slemelerinde kullan�lmaya ba�land�. Desenlerde tema olarak dini ve kutsal desenler i�lenmi�tir. 1890-1930 y�lar�nda dini konular�n d���nda manzara, insan fig�rleri, zarif bezemeler, �i�ek motifleri ve geometrik desenler vitray sanat�nda yeni ve dekoratif tekniklerle geli�tirildi. Bu tekniklere farkl� olarak Amerika da New York'lu �nl� tasar�mc� Lois Comfort Tiffany vitray sanat� i�in farkl� bir uygulama tekni�i geli�tirdi. Kur�un �ubuklar yerine bak�r folyo �eritler kullanmaya ba�lad�. Ayr�ca baz� farkl� cam t�rleri geli�tirdi. Opal, renkli opal ve sedefli camlar gibi.

Kulland��� camlar ve tekni�i ile �ok farkl� ayd�nlatmalar da ortaya ��kard�. G�n�m�zde onun �al��malar�ndan bir �ok �rnek taklit edilip uygulanmaktad�r.

T�rk tarihimizde ise, cam sanat� Anadolu uygarl�klar�nda ki yap�tlarda cam�n i�leni�i g�r�lmektedir. Vitray sanat� ise Sel�uklular d�neminde geli�tirilmi� olup Osmanl� �mparatorlu�u d�neminde �stanbul'un fethinden sonra bir�ok tarihi mimarilerde Vitray Tekni�i ile muhte�em �al��malar yap�lm��t�r. Yak�n d�nem i�ersinde de cam ve vitray sanat� bir�ok sanat��n�n ilgi oda�� olmu�tur.